ملاسما یا ماسک بارداری، یک بیماری شایع پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری مایل به آبی روی صورت می‌شود. این لکه‌ها معمولاً روی گونه‌ها، پیشانی، بینی و چانه ظاهر می‌شوند، اما ممکن است در سایر قسمت‌های بدن که در معرض نور خورشید قرار دارند نیز ایجاد شوند. در این مطلب این مشکل پوستی را مورد بررسی قرار می‌دهیم و بهترین روش‌های درمانی ملاسما را معرفی می‌کنیم. اگر در این باره سوالی دارید تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
دریافت مشاوره رایگان و تخفیف جشنواره
علائم ملاسما
برخی از مهم‌ترین نشانه های ملاسما عبارتند از:
- ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری مایل به آبی روی صورت
- لکه‌های متقارن روی دو طرف صورت
- لکه‌هایی که با قرار گرفتن در معرض نور خورشید تیره تر می‌شوند.
علت ملاسما
علت دقیق بروز ملاسما هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل متعددی در ایجاد و تشدید آن نقش دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در دوران بارداری، به ویژه افزایش سطح استروژن و پروژسترون، یکی از شایع‌ترین علل بروز ملاسما است. به همین دلیل، ملاسما اغلب به عنوان “ماسک بارداری” شناخته می‌شود.
همچنین مصرف برخی داروهای هورمونی باعث ایجاد این لکه‌های پوستی می‌شوند. مصرف قرص‌های ضد بارداری، داروهای هورمون درمانی و سایر داروهای حاوی هورمون ممکن است باعث بروز یا تشدید ملاسما شود.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید
اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید، تولید ملانین (رنگدانه پوست) را تحریک می‌کند. قرار گرفتن مکرر و بدون محافظت در معرض نور خورشید، مهم‌ترین عامل تشدید کننده ملاسما است.
ژنتیک
این عارضه ممکن است ارثی باشد؛ اگر فردی در خانواده دچار لکه‌های پوستی و ملاسما باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در سایر افراد خانواده افزایش می‌یابد.
نوع پوست
افراد با پوست تیره‌تر، به دلیل داشتن ملانین بیشتر، مستعدتر به ابتلا به ملاسما هستند.
محصولات آرایشی و بهداشتی
برخی از محصولات آرایشی و بهداشتی، به ویژه آن‌هایی که حاوی مواد تحریک‌کننده هستند، می‌توانند باعث بروز یا تشدید ملاسما شوند.
علاوه بر موارد ذکر شده عوامل دیگری نیز باعث ایجاد ملاسما می‌شوند، از جمله:
- برخی داروها، مانند داروهای ضد تشنج و داروهای حساس کننده به نور
- اختلالات تیروئید
- استرس
انواع ملاسما
ملاسما بر اساس عمق رنگدانه‌ها در پوست به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:
ملاسما اپیدرمی
این نوع ملاسما در لایه بیرونی پوست (اپیدرم) قرار دارد که در آن لکه‌ها قهوه‌ای تیره با حاشیه مشخص هستند. این نوع بیماری به درمان‌های موضعی بهتر پاسخ میدهد.
ملاسما پوستی
این نوع ملاسما در لایه عمقی‌تر پوست (درم) قرار دارد که در آن لکه‌ها قهوه‌ای روشن یا مایل به خاکستری با حاشیه نامشخص هستند. درمان ملاسمای پوستی دشوارتر است و به درمان‌های موضعی به خوبی پاسخ نمی‌دهد.
ملاسما ترکیبی
این نوع ملاسما ترکیبی از هر دو نوع اپیدرمی و پوستی است. درمان آن معمولا بین دو نوع قبلی است و به درمان تا حدودی پاسخ میدهد.
پیشگیری از ملاسما
پیشگیری از ملاسما، به ویژه برای افرادی که مستعد این عارضه هستند، بسیار مهم است. در اینجا چند روش برای پیشگیری از ملاسما آورده شده است:
محافظت در برابر نور خورشید
استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر، حتی در روزهای ابری، ضروری است. کرم ضد آفتاب باید حاوی اکسید روی یا تیتانیوم دی اکسید باشد. دقت کنید که هر دو ساعت یکبار، به خصوص پس از شنا یا تعریق، کرم ضد آفتاب را تجدید کنید.
برای محافظت بیشتر پوست در برابر نور خورشید از کلاه لبه دار، عینک آفتابی و لباس‌های آستین بلند استفاده کنید.
از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید اجتناب کنید. به ویژه در ساعات اوج تابش نور خورشید (بین 10 صبح تا 4 بعد از ظهر) از رفتن به محیط باز خودداری کنید.
مدیریت عوامل هورمونی
اگر از قرص‌های ضد بارداری یا داروهای هورمون درمانی استفاده می‌کنید، با پزشک خود در مورد احتمال بروز ملاسما صحبت کنید. در صورت امکان، جایگزین‌های غیر هورمونی را در نظر بگیرید.
مراقبت از پوست
از محصولات آرایشی و بهداشتی که پوست را تحریک می‌کنند، استفاده نکنید. محصولات بدون عطر و بدون مواد شیمیایی مضر را انتخاب کنید.
از درمان‌های تحریک‌کننده پوست خودداری کنید یا زیر نظر پزشک متخصص و در کلینیک معتبر انجام دهید. روش‌هایی مانند لایه برداری‌های شیمیایی قوی، میکرودرم ابریژن و سایر درمان‌های تحریک‌کننده پوست را با احتیاط انجام دهید.
مدیریت استرس
استرس می‌تواند باعث تشدید ملاسما شود. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق را امتحان کنید.
تغذیه مناسب
یک رژیم غذایی سالم و متعادل که حاوی مقدار زیادی میوه، سبزیجات و آنتی اکسیدان‌ها باشد، می‌تواند به حفظ سلامت پوست کمک کند.
چه کسانی بیشتر به ملاسما مبتلا می شوند؟
ملاسما یک بیماری شایع پوستی است و هر کسی ممکن است به آن مبتلا شود، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر هستند، از جمله:
- زنان: ملاسما در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است.
- افراد با پوست تیره: افراد با پوست تیره، مانند افراد آسیایی، اسپانیایی، خاورمیانه و مدیترانه‌ای، بیشتر در معرض ابتلا به ملاسما هستند.
- زنان باردار: تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند باعث بروز ملاسما شود. به همین دلیل، ملاسما اغلب به عنوان “ماسک بارداری” شناخته می‌شود.
- افرادی که از داروهای هورمونی استفاده می‌کنند: مصرف قرص‌های ضد بارداری و داروهای هورمون درمانی می‌تواند خطر ابتلا به ملاسما را افزایش دهد.
- افرادی که سابقه خانوادگی ملاسما دارند: سابقه خانوادگی ملاسما می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- افرادی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند: قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند تولید ملانین را تحریک کند و باعث تیره شدن لکه‌های ملاسما شود.
درمان ملاسما
درمان دارویی ملاسما معمولاً شامل استفاده از داروهای موضعی و در برخی موارد، داروهای خوراکی است. هدف از این درمان‌ها، روشن کردن لکه‌های تیره پوست و جلوگیری از بازگشت آنها است. در اینجا به برخی از داروهای رایج برای درمان ملاسما اشاره می‌کنیم
داروهای موضعی
- هیدروکینون: این دارو یک روشن‌کننده پوست است که تولید ملانین را کاهش میدهد. معمولاً به صورت کرم یا لوسیون تجویز می‌شود.
- ترتینوئین: این دارو یک رتینوئید است که به افزایش گردش سلولی پوست کمک می‌کند و می‌تواند لکه‌های تیره را روشن‌تر کند.
- کورتیکواستروئیدها: این داروها التهاب پوست را کاهش می‌دهند و می‌توانند به روشن شدن لکه‌ها کمک کنند. معمولاً به صورت کرم یا پماد تجویز می‌شوند.
- آزلائیک اسید: این دارو نیز یک روشن‌کننده پوست است که به کاهش تولید ملانین کمک می‌کند و خواص ضد التهابی نیز دارد.
- داروهای ترکیبی: در برخی موارد، پزشکان ترکیبی از داروهای فوق را تجویز می‌کنند تا اثربخشی درمان افزایش یابد.
داروهای خوراکی
- ترانگزامیک اسید: این دارو به صورت خوراکی نیز برای درمان ملاسما استفاده می‌شود و می‌تواند به کاهش تولید ملانین کمک کند.
- سایر داروها: در موارد خاص، پزشک ممکن است داروهای دیگری مانند آنتی‌اکسیدان‌ها یا ویتامین‌ها را نیز تجویز کند.
نکات مهم
- درمان ملاسما زمان‌بر است و ممکن است چندین ماه طول بکشد تا نتایج قابل مشاهده باشد.
- همیشه قبل از استفاده از هر دارویی، با پزشک خود مشورت کنید.
- محافظت از پوست در برابر نور خورشید، با استفاده از کرم ضد آفتاب و پوشیدن لباس‌های محافظ، بسیار مهم است.
باید توجه داشت که درمان های دارویی ممکن است در برخی موارد عوارض جانبی داشته باشند، در صورت بروز عوارض جانبی می‌توانید از روش‌های غیر دارویی جایگزین استفاده کنید.
در ادامه به برخی از روش‌های درمانی غیر دارویی اشاره می‌کنیم.
- لایه برداری شیمیایی: این روش با استفاده از محلول‌های شیمیایی، لایه‌های بالایی پوست را از بین می‌برد و می‌تواند لکه‌های تیره را روشن‌تر کند.
- میکرونیدلینگ: این روش با ایجاد سوراخ‌های ریز در پوست، تولید کلاژن را تحریک می‌کند و می‌تواند به بهبود ظاهر ملاسما کمک کند.
- لیزر درمانی: برخی از انواع لیزرها می‌توانند به از بین بردن سلول‌های رنگدانه دار پوست کمک کنند. با این حال، لیزر درمانی باید با احتیاط انجام شود، زیرا می‌تواند در برخی موارد ملاسما را بدتر کند.
- نور درمانی: درمان‌های مبتنی بر نور، مانند نور پالسی شدید (IPL)، می‌توانند به روشن شدن لکه‌های ملاسما کمک کنند.
کلام آخر
در این مطلب به بررسی ملاسما، علت بروز و روش های درمان آن پرداختیم. کلینیک راژین، بهترین کلینیک زیبایی در تهران، با استفاده از تجهیزات پیشرفته و زیر نظر پزشک متخصص، جدیدترین روش‌های درمان ملاسما و سایر مشکلات پوستی را ارائه میدهد. برای اطلاعات بیشتر با همکاران ما در تماس باشید تا در یک جلسه مشاوره رایگان به سوالات شما پاسخ داده شود.
