عرق کردن کف دست، مشکلی شایع است که می تواند زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار دهد. با وجود عرق کف دست، انجام بسیاری از کارهای معمول مثل دست دادن، نوشتن و حتی استفاده از تلفن همراه به چالشی خستهکننده تبدیل میشود. به همین دلیل این روزها، تعداد زیادی از افراد، به دنبال راههای درمان عرق کف دست هستند.
در این مقاله بیان میکنیم که عرق دست نشانه چيست، از راه های تشخیص آن صحبت می کنیم و طیف وسیعی از درمانهای موثر را معرفی خواهیم کرد.
علت عرق کردن کف دست: عوامل تشدید کننده
مانند بقیه قسمتهای بدن، دستها هم دارای غدد تعریق هستند که تحت تاثیر عوامل مختلف قرار گرفته و عرق تولید میکنند. در زیر به این عوامل اشاره میکنیم:
قرار گرفتن در موقعیتهای استرسزا
تعریق دست اغلب با استرس و ناراحتی شروع شده یا بدتر میشود. در این مواقع عرق کف دست معمولا در نتیجه افزایش سطح آدرنالین در بدن اتفاق میافتد.
بودن در محیط گرم
مانند زیر بغل که در هوای گرم بیشتر عرق میکند، غدههای کف دست هم در بعضی افراد بر اثر افزایش دما، فعالتر شده و عرق بیشتری تولید میکنند.
رژیم غذایی ناسالم
برخی غذاها و نوشیدنیها میزان ترشح عرق کف دست را افزایش میدهند، از جمله: سیر، پیاز، کافئین، ادویه و نوشیدنیهای الکلی.
عدم تعادل هورمونی
هورمونها بر روی عصبهایی تاثیر میگذارند که تحریک کننده تولید عرق هستند. عواملی که باعث نوسانات هورمونی و در نتیجه افزایش عرق کف دست میشوند، عبارتند از: اختلال در غده تیروئید، دیابت شیرین، یائسگی، سرطان پروستات.
هایپرهیدروزیس (Hyperhidrosis)
این بیماری دلیل پزشکی خاصی ندارد و معمولا یک مشکل ژنتیکی است. در افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس، قسمتهای مختلف بدن مانند زیر بغل، کف دست، کف پا و صورت، دچار تعریق بیش از حد میشوند.
علت عرق کف دست هر چه باشد، به دلیل مشکلاتی که دارد، باید درمان شود. اما بعضی افراد تمایلی به مراجعه به پزشک ندارند و همواره به دنبال روشهای خانگی هستند. در زیر به راههای درمان عرق کف دست در منزل اشاره میکنیم که البته هیچ کدام مورد تایید نیستند.
درمان خانگی عرق کف دست
گرچه روشهای خانگی درمان قطعی برای عرق کف دست نیستند و از لحاظ علمی نیز تایید نمیشوند، اما بعضی افراد این راهها را به مراجعه به پزشک ترجیح میدهند. بنابراین ما هم در زیر به برخی از درمانهای خانگی عرق کف دست اشاره میکنیم.
استفاده از لوازم ضد تعریق
برخی محصولات ضد عرق برای مدت کوتاهی میزان رطوبت کف دست را کاهش میدهند. این محصولات مشابه ضدعرقهای زیر بغل عمل میکنند، با این تفاوت که باید آنها را به کف دست بمالید. به هرحال استفاده از ضدعرق یک درمان موثر و دائمی نیست.
درمان عرق کف دست با سرکه سیب
از دیگر راههای درمان عرق کف دست مصرف سرکه سیب است. گفته میشود این سرکه به دلیل دارا بودن خواص اسیدی، باعث متعادل شدن سطح pH دست و کنترل تعریق میشود. برای دریافت نتیجه بهتر، مقداری سرکه سیب را به کف دستهای خود بمالید و بگذارید به مدت یک شب روی دستان شما بماند. همچنین میتوانید مقداری از آن را به همراه سالاد میل کنید. به هرحال اثربخشی سرکه سیب از لحاظ علمی تایید نشده است.
درمان عرق دست با جوش شیرین
جوش شیرین دارای خاصیت قلیایی است که میتواند عرق دست را کنترل کند. برای استفاده از جوش شیرین مقداری از آن را با آب گرم حل کرده و دستهای خود را به مدت نیم ساعت در این محلول قرار دهید. پس از آن دستهایتان را با آب ولرم بشویید.
درمان عرق کف دست با سیبزمینی
یکی از راههای درمان عرق کف دست در طب سنتی استفاده از سیبزمینی است. این ماده غذایی سرشار از پتاسیم است و از جمع شدن مایعات در بدن پیشگیری میکند (دقیقا برعکس نمک که باعث تجمع مایعات در بدن میشود)، به همین دلیل خوردن آن میتواند به کاهش تعریق کمک کند. ضمن اینکه مالیدن سیبزمینی خام نیز دارای همین خاصیت است. برای استفاده از آن باید ابتدا یک سیبزمینی را به چند برش نازک تقسیم کرده و برای چند دقیقه به کف دست خود بمالید و منتظر بمانید خشک شود. این کار را باید چند روز پشت سر هم انجام دهید.
درمان عرق دست با گلاب
یکی دیگر از راههای درمان عرق کف دست به روش خانگی استفاده از گلاب است. به این منظور، مقداری گلاب را با سرکه سفید ترکیب کرده و به کف دست بمالید. این محلول باید چند ساعت روی دست بماند، بنابراین شب قبل از خواب از این محلول استفاده کنید و بگذارید محلول گلاب و سرکه سفید تا صبح روی دستان شما بماند. صبح میتوانید دستان خود را بشویید.
در بالا درمانهای خانگی معرفی شدند که هیچیک راه حل قطعی نیستند و تاییدیه علمی ندارند. مسئله مهم این است که گاهی تعریق زیاد زنگ خطری است که باید جدی گرفته شود. در این شرایط اکتفا به روشهای خانگی کافی نبوده و لازم است به پزشک مراجعه کنید.
با تکمیل فرم زیر از خدمات ویژه راژین استفاده کنید
برای درمان عرق کف دست، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اکنون میدانید که گاهی عرق کف دست نشانه یک بیماری جدی است و باید سریعتر تحت درمان قرار بگیرد. اگر عرق کردن شما با هر یک از علائم زیر همراه است، باید آن را جدی گرفته و زودتر به پزشک مراجعه کنید:
- سرگیجه
- درد قفسه سینه، گردن، فک، شانهها و بازوها
- سرد شدن پوست
- نبض سریع
همچنین در صورتیکه تعریق باعث بروز مشکلات زیر میشود، باید به پزشک مراجعه کنید:
- عرق کردن به حدی است که بر روی فعالیتهای روزانه شما تاثیر میگذارد.
- تعریق باعث اضطراب و دوری از فعالیتهای اجتماعی شده است.
- به طور ناگهانی و بیشتر از حد معمول عرق میکنید.
- بدون دلیل در زمان خواب هم عرق میکنید.
روش تشخیص عرق زیاد کف دست توسط پزشک
تشخیص علت عرق کف دست با بررسی علائم بیماری توسط پزشک انجام میشود. در همین راستا پزشک آزمایشهایی را تجویز میکند که در زیر به آنها اشاره میکنیم.
آزمایشهای عمومی
یکی از راههای درمان عرق کف دست، بررسی بیماریهای زمینهای است. به این منظور پزشک ابتدا از شما میخواهد آزمایش خون و ادرار انجام دهید تا مطمئن شود به پرکاری تیروئید یا هیپوگلیسمی (قند خون پایین) مبتلا نیستید.
در صورت ابتلا به هریک از این بیماریها، اقداماتی برای درمان انجام میشود که در نتیجه آن عرق کف دست هم رفع خواهد شد (این شرایط هایپرهیدروزیس ثانویه است). به عنوان مثال اگر پزشک تشخیص دهد که پرکاری تیروئید دارید، داروهایی برای درمان آن تجویز خواهد کرد. با بهبود پرکاری تیروئید، مشکل عرق کف دست هم درمان خواهد شد.
اما اگر هیچ بیماری زمینهای نداشته باشید، برای تشخیص علت و درمان عرق کف دست انجام آزمایشهای دیگری ضروری است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
تست عرق (Sweat Test)
در این آزمایش نقاطی که عرق میکنند و شدت تعریق مشخص میشود. دو آزمایشی که به این منظور انجام میشوند، عبارتند از:
- تست نشاسته – ید: در این آزمایش روی کف دستها ید ریخته میشود و بعد از خشک شدن آن، مقداری نشاسته هم روی دستها پاشیده میشود. اگر پس از آن نشاسته به رنگ آبی درآمد، نشان دهنده تعریق بیش از حد دستهاست.
- تست عرق: در این آزمایش پودر حساس به رطوبت روی دستها پاشیده میشود. اگر این پودر تغییر رنگ دهد، یعنی فرد دچار هایپرهیدروزیس کف دست است.
تا اینجا با علت و راههای تشخیص عرق دست آشنا شدید؛ حالا اگر به این مشکل مبتلا باشید، چه درمانهایی برای آن وجود دارد؟ در زیر به راههای درمان عرق کف دست اشاره میکنیم.
راههای درمان قطعی عرق کف دست
اگر علت دقیق و مشخصی برای تعریق دست تشخیص داده نشود، (به عنوان مثال در مورد هایپرهیدروزیس اولیه) تمرکز بر روی کنترل میزان عرق تولید شده خواهد بود. بعضی روشهای درمانی و کنترل کننده به شرح زیر هستند:
تجویز دارو
داروهای تجویز شده برای درمان عرق دست به شرح زیر هستند:
- ضد عرق حاوی آلومینیوم کلراید: این داروی موضعی را قبل از خواب به کف دست خود بمالید (دست باید خشک باشد) و صبح روز بعد دستان خود را بشویید. مراقب باشید که این دارو با چشمها تماس نداشته باشد. این داروها باعث تحریک و سوزش چشم و حساسیت پوست میشوند.
- کرم موضعی و دستمال مرطوب: کرمهای حاوی گلیکوپیرولات glycopyrrolate معمولا برای درمان هایپرهیدروزیس صورت تجویز میشوند. دستمال مرطوب آغشته به گلیکوپیرونیوم تیسولات (glycopyrronium tosylate) به کاهش تعریق کف دستها، پاها و زیر بغل کمک میکند. یکی از مهمترین عوارض این محصولات حساسیت پوست و خشکی دهان است.
- قرصهای مسدود کننده اعصاب: مصرف این داروها از دیگر راههای درمان عرق کف دست است. این قرصهای خوراکی، عصبهایی را مسدود میکنند که تحریک کننده تولید عرق هستند. انسداد این عصبها باعث کاهش عرق دست در برخی افراد میشود. اما مصرف این قرصها برای درمان عرق کف دست با عوارضی همراه است؛ این داروها معمولا باعث خشکی دهان، تاری دید و مشکلات مثانه میشوند.
- داروهای ضدافسردگی: بعضی داروهای افسردگی باعث کاهش تعریق شده و به درمان عرق دست کمک میکنند. همچنین این داروها با کاهش استرس، از تعریق در موقعیتهای استرسزا پیشگیری میکنند.
نکته مهم: از خرید خود سرانه هر یک از این داروها اجتناب کنید. این داروها باید با دستور پزشک مصرف شوند.
یونتوفورزیس (Iontophoresis)
درمان عرق کف دست به روش یونتوفورزیس یا یون درمانی به این صورت انجام میشود که بیمار دستهای خود را به مدت 30 دقیقه در ظرف آب قرار میدهد. به صورت همزمان جریان الکتریکی خفیف از این ظرف عبور میکند. این جریان میتواند عصبهایی را مسدود کند که تحریک کننده تولید عرق هستند.
جراحی عصب (sympathectomy)
جراحی یکی دیگر از راههای درمان عرق کف دست است. این روش با بیهوشی و در اتاق عمل انجام میشود و در آن پزشک بخش کوچکی از اعصاب نخاعی را برمیدارد که کنترل کننده عرق کف دست است. درمان عرق کف دست به روش جراحی با عوارضی همراه است که یکی از آنها تعریق بیش از حد در بخشهای دیگر بدن است.
تزریق بوتاکس
یکی از موثرترین راههای درمان عرق کف دست، تزریق بوتاکس است. بوتاکس یا سم بوتولینوم ارتباط بین عصبهای تحریک کننده و غدههای تولید عرق را قطع میکند و در نتیجه میزان تعریق کم میشود. در این روش ابتدا پزشک با طراحی یک الگوی شبکهای روی کف دست، نقاط تزریق را مشخص میکند که این نقاط معمولا حدود 1 تا 1.5 سانتیمتر از یکدیگر فاصله دارند. بوتاکس یک روش بدون عارضه است که تاثیر آن حدود 48 ساعت بعد ظاهر میشود و ماندگاری آن نیز بین 6 تا 8 ماه است. برای اطلاع از اثربخشی بوتاکس بر عرق زیر بغل توصیه میکنیم مطلب بوتاکس زیر بغل چیست؟ را مطالعه نمایید.
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم تمام راههای درمان عرق کف دست را معرفی کنیم. تا به اینجا دانستید که روشهای خانگی از لحاظ علمی تایید نشده و توصیه نمیشوند. تزریق بوتاکس به عنوان بهترین روش درمان عرق کف دست بوتاکس معرفی شد، چرا که این روش بدون عارضه جانبی و دارای ماندگاری طولانی است.
