تبخال تناسلی یکی از شایعترین عفونتهای منتقله از راه جنسی (STI) در جهان است که میلیونها نفر را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری، که اغلب به عنوان هرپس ژنیتال شناخته میشود، توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد میشود و میتواند علائم دردناکی در ناحیه تناسلی ایجاد کند. در مردان، تبخال تناسلی نه تنها میتواند باعث ناراحتی جسمی شود، بلکه تأثیرات روانی مانند استرس، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس را نیز به همراه دارد. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت (WHO)، بیش از ۵۲۰ میلیون نفر در سنین ۱۵ تا ۴۹ سال در سراسر جهان به HSV-2، که اصلیترین علت تبخال تناسلی است، مبتلا هستند. این ویروس میتواند بدون علائم آشکار وجود داشته باشد، که این امر انتقال آن را آسانتر میکند. در مردان، عفونت اغلب از طریق تماس جنسی با شریک آلوده رخ میدهد، و اگرچه زنان بیشتر در معرض خطر هستند، مردان نیز به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار میگیرند. اهمیت آگاهی از این بیماری در مردان به دلیل نقش آنها در انتقال ویروس به شرکای جنسی و همچنین خطر ابتلا به عوارض جانبی مانند عفونتهای ثانویه یا مشکلات ادراری است. این مقاله به بررسی جنبههای مختلف تبخال تناسلی در مردان میپردازد، از جمله علل، علائم، زمان ظاهر شدن علائم، درمان، پیشگیری و شیوع آن.
دریافت مشاوره رایگان و تخفیف جشنواره
علت تبخال تناسلی در مردان
تبخال تناسلی در مردان عمدتاً توسط دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد میشود: HSV-1 و HSV-2. HSV-2 شایعترین علت عفونت ژنیتال است و بیش از ۹۰ درصد موارد تبخال تناسلی را تشکیل میدهد، در حالی که HSV-1، که معمولاً باعث تبخال دهانی میشود، میتواند از طریق رابطه جنسی دهانی به ناحیه تناسلی منتقل شود. این ویروسها از خانواده هرپسویروسها هستند و پس از ورود به بدن، در سلولهای عصبی مخفی میشوند و میتوانند برای همیشه باقی بمانند. انتقال ویروس در مردان معمولاً از طریق تماس پوست به پوست در طی فعالیت جنسی رخ میدهد، حتی اگر هیچ علائم قابل مشاهدهای وجود نداشته باشد. به عنوان مثال، ویروس میتواند از طریق مایعات بدن، زخمها یا پوست سالم اما آلوده منتقل شود. مردان میتوانند ویروس را از شرکای زن یا مرد خود دریافت کنند، و انتقال از مرد به زن کارآمدتر است، اما مردان نیز در معرض خطر هستند، به ویژه در روابط جنسی بدون محافظت. عوامل خطر شامل داشتن چندین شریک جنسی، عدم استفاده از کاندوم، و سابقه عفونتهای دیگر STI مانند HIV است که میتواند حساسیت به HSV را افزایش دهد. ویروس پس از ورود، از طریق پوست یا غشاهای مخاطی ناحیه تناسلی، مقعدی یا دهانی نفوذ میکند و به سلولهای اپیتلیال حمله میکند، باعث تکثیر و ایجاد زخم میشود. در مردان، محلهای شایع عفونت شامل آلت تناسلی، کیسه بیضه، رانها و ناحیه مقعدی است. جالب است بدانید که بسیاری از مردان (تا ۸۰ درصد) ممکن است بدون علائم باشند، اما همچنان ناقل ویروس هستند. عفونت اولیه اغلب شدیدتر است و میتواند با علائم سیستمیک همراه باشد. علاوه بر انتقال جنسی، در موارد نادر، ویروس میتواند از مادر به نوزاد در هنگام زایمان منتقل شود، اما این بیشتر مربوط به زنان است. درک علل این بیماری کمک میکند تا مردان اقدامات پیشگیرانه مناسبی اتخاذ کنند و از گسترش آن جلوگیری نمایند.
علائم تبخال تناسلی در مردان
علائم تبخال تناسلی در مردان میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی افراد هیچ نشانهای ندارند (عفونت بدون علامت)، اما همچنان قادر به انتقال ویروس هستند. علائم رایج این بیماری شامل موارد زیر است:
- زخمهای کوچک و دردناک روی پوست یا غشای مخاطی آلت، کیسه بیضه، کشاله ران یا اطراف مقعد
- تاولهای پر از مایع شفاف یا زردرنگ که ممکن است به زخم باز تبدیل شوند
- خارش یا سوزش قبل از بروز تاولها (علامت هشداردهنده شروع حمله)
- درد هنگام ادرار کردن (در صورت درگیری مجرای ادرار)
- علائم عمومی شبیه آنفلوانزا مانند تب، درد عضلانی، سردرد و تورم غدد لنفاوی کشاله ران
علائم تبخال تناسلی مردان چه زمانی ظاهر میشود؟
- دوره نهفتگی اولیه پس از اولین آلودگی، معمولاً بین ۲ تا ۱۲ روز است.
- حمله اولیه معمولاً شدیدتر است و میتواند ۲ تا ۴ هفته طول بکشد.
- عفونتهای بعدی (عود) معمولاً خفیفتر و کوتاهتر هستند (۵ تا ۱۰ روز).
برخی مردان تنها یک یا دو بار در سال دچار عود میشوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چندین بار در سال علائم را تجربه کنند.
عواملی که باعث عود میشوند عبارتند از:
- استرس روانی یا جسمی
- تب یا بیماریهای دیگر
- جراحی یا آسیب فیزیکی
- تماس شدید جنسی یا اصطکاک زیاد
- ضعف سیستم ایمنی (مثلاً در HIV یا مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی)
درمان تبخال تناسلی در مردان
درمان قطعی برای ریشهکن کردن ویروس وجود ندارد، اما داروها میتوانند شدت و مدت علائم را کاهش دهند و دورههای عود را کنترل کنند.
داروهای ضدویروسی خوراکی
این داروها شامل موارد زیر است:
- آسیکلوویر (Acyclovir)
- والاسیکلوویر (Valacyclovir)
- فامسیکلوویر (Famciclovir)
این داروها در دو حالت تجویز میشوند:
- درمان حمله حاد: مصرف کوتاه مدت (معمولاً ۵ تا ۱۰ روز) برای کاهش شدت علائم.
- درمان سرکوبگر: مصرف روزانه برای ماهها یا سالها، مناسب برای افرادی که حملات مکرر دارند یا برای کاهش خطر انتقال به شریک جنسی.
درمانهای موضعی
پمادهای ضدویروس که معمولا کمتر استفاده میشوند، چون اثر محدودتری نسبت به داروهای خوراکی دارند.
مراقبتهای پوستی
این مراقبتها عبارتند از:
- شستشوی ناحیه با آب ولرم و خشک کردن ملایم
- استفاده از لباس زیر نخی و گشاد
- مصرف مسکنهای ساده مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد و تب
پیشگیری از تبخال تناسلی در مردان
پیشگیری از ابتلا به تبخال تناسلی در مردان اهمیت زیادی دارد. گرچه میزان شیوع این بیماری در خانمها بیشتر است، اما پیشگیری از آن در مردان نیز میتواند میزان شیوع آن در خانمها را کاهش دهد. راههای پیشگیری عبارتند از:
- استفاده مداوم از کاندوم در تمام روابط جنسی ریسک را کاهش میدهد، اما کاملاً جلوگیری نمیکند زیرا ویروس میتواند از نواحی پوشیده نشده منتقل شود.
- اجتناب از تماس جنسی در زمان شیوع علائم ضروری است.
- داشتن شریک جنسی ثابت و آزمایش شده برای بیماری های مقاربتی مفید است.
- ختنه پزشکی میتواند حفاظت جزئی ایجاد کند.
- مردان باید از رابطه جنسی دهانی با افراد دارای تبخال دهانی اجتناب کنند.
- واکسن HPV (واکسن گارداسیل) میتواند به طور غیرمستقیم کمک کند، اما واکسن خاصی برای HSV وجود ندارد.
- آزمایش و مشاوره قبل از شروع رابطه جنسی با شریک جدید بسیار مهم است.
- آگاهی و آموزش جنسی بسیار ضروری است.
- تقویت سیستم ایمنی از طریق تغذیه مناسب، خواب کافی و مدیریت استرس برای پیشگیری بهتر از ویروس
تفاوت تبخال تناسلی و HPV
تبخال تناسلی و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هر دو از بیماریهای شایع مقاربتی هستند، اما تفاوتهای مهمی دارند. تبخال تناسلی توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV-1 یا HSV-2) ایجاد میشود و معمولاً باعث تاولها یا زخمهای دردناک در ناحیه تناسلی میگردد. این ویروس پس از ورود به بدن، به صورت نهفته در سلولهای عصبی باقی میماند و ممکن است در دورههای مختلف دوباره فعال شود. در مقابل، HPV گروهی از ویروسهاست که میتواند منجر به ایجاد زگیل تناسلی یا تغییرات پیش سرطانی در بافت شود. بسیاری از انواع HPV بدون علامت هستند، اما برخی از سویهها (بهویژه HPV-16 و HPV-18) با افزایش خطر سرطان دهانه رحم، مقعد و برخی سرطانهای دیگر در ارتباطند. از نظر پیشگیری، برای پیشگیری و درمان HPV واکسن مؤثر وجود دارد که همان واکسن گارداسیل است. در مقابل برای تبخال تناسلی تاکنون واکسن تأیید شدهای تولید نشده است.
کلام آخر
تبخال تناسلی در مردان یک عفونت ویروسی مزمن و شایع است که معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل میشود. اگرچه درمان قطعی ندارد، اما با استفاده از داروهای ضدویروسی، رعایت اصول بهداشتی، و اتخاذ رفتارهای جنسی ایمن میتوان علائم را کنترل و خطر انتقال را کاهش داد. آگاهی و آموزش، مهمترین ابزار در مبارزه با شیوع این بیماری است.

