بیماری های کف لگن به گروهی از اختلالات گفته می‌شود که زمانی رخ می‌دهند که عضلات و بافت‌های همبند حمایت‌کننده اندام‌های لگنی (مانند مثانه، رحم، روده بزرگ) ضعیف شده یا آسیب ببینند. این ضعف یا آسیب می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی در عملکرد این اندام‌ها شود.
کلینیک راژین، مجهزترین کلینیک زیبایی در میرداماد تهران است که انواع خدمات زیبایی و درمانی به بانوان ارائه می‌دهد. در این مرکز درمانی انواع بیماری های کف لگن توسط پزشک متخصص زنان و با استفاده از جدیدترین دستگاه‌ها تحت درمان قرار می‌گیرند. برای اطلاع از اختلالات کف لگن و نحوه درمان آنها در کلینیک راژین تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
دریافت مشاوره رایگان و تخفیف جشنواره
انواع بیماری های کف لگن
برخی از شایع‌ترین اختلالات کف لگن عبارتند از:
- بی اختیاری ادرار که در اثر عطسه، سرفه، خنده، ورزش یا احساس ناگهانی و شدید برای دفع ادرار رخ می‌دهد
- بی اختیاری مدفوع یا گاز روده
- افتادگی اندام های لگنی (Prolapse): زمانی که یک یا چند اندام لگنی (مانند مثانه، رحم یا رکتوم) از محل طبیعی خود پایین‌تر آمده و به داخل واژن یا مقعد نفوذ می‌کنند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- سیستوسل (Cystocele) افتادگی مثانه به داخل واژن.
- رکتوسل (Rectocele) افتادگی رکتوم به داخل واژن.
- پرولاپس رحم (Uterine Prolapse): افتادگی رحم به داخل واژن.
- اختلال عملکرد کف لگن (Pelvic Floor Dysfunction): ناتوانی در شل کردن و هماهنگ کردن صحیح عضلات کف لگن برای دفع مدفوع. این امر منجر به یبوست، زور زدن هنگام دفع و احساس عدم تخلیه کامل روده می‌شود.
- درد مداوم در ناحیه لگن که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد و گاهی اوقات با اختلالات کف لگن مرتبط است.
- هایپرتونی عضلات کف لگن (Hypertonic Pelvic Floor): وضعیتی که در آن عضلات کف لگن به طور مداوم منقبض هستند و نمی‌توانند به درستی شل شوند. این عارضه معمولا منجر به درد، مشکل در ادرار کردن و دفع مدفوع، و درد هنگام مقاربت می‌شود.
علت بیماری های کف لگن
علت بیماری های کف لگن چند عاملی است و می‌تواند ناشی از ترکیبی از عوامل مختلف باشد. به طور کلی، هر عاملی که باعث ضعف یا آسیب به عضلات و بافت‌های همبند حمایت‌کننده اندام‌های لگنی شود، می‌تواند در بروز این بیماری‌ها نقش داشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین علل بیماری های کف لگن اشاره می‌کنیم.
بارداری و زایمان
این عامل یکی از شایع‌ترین علل بیماری های کف لگن در زنان است. وزن جنین در حال رشد فشار زیادی بر عضلات و رباط‌های کف لگن وارد می‌کند و می‌تواند آنها را کشیده و ضعیف کند.
در مورد زایمان طبیعی عبور نوزاد از کانال زایمان باعث کشیدگی، پارگی یا آسیب به عضلات و اعصاب کف لگن می‌شود. زایمان‌های طولانی، استفاده از فورسپس یا وکیوم، و نوزادان بزرگ‌تر خطر آسیب را افزایش می‌دهند.
همچنین خانم‌هایی که چندین زایمان طبیعی داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های کف لگن قرار دارند. در مورد سزارین اگرچه فشار مستقیم زایمان طبیعی وجود ندارد، اما بارداری به خودی خود می‌تواند عضلات کف لگن را ضعیف کند و جراحی سزارین نیز می‌تواند بر ساختارهای لگنی تأثیر بگذارد.
افزایش سن
با افزایش سن، عضلات به طور طبیعی قدرت و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند، از جمله عضلات کف لگن. همچنین، با کاهش سطح هورمون استروژن در دوران یائسگی، بافت‌های همبند نازک‌تر و ضعیف‌تر می‌شوند.
کاهش سطح هورمون استروژن در دوران یائسگی نیز می‌تواند منجر به ضعف بافت‌های حمایت‌کننده در ناحیه لگن شود و خطر افتادگی اندام‌های لگنی و بی‌اختیاری ادرار را افزایش دهد.
چاقی و اضافه وزن
وزن اضافی فشار بیشتری بر عضلات کف لگن وارد می‌کند و می‌تواند آنها را ضعیف کرده و احتمال افتادگی اندام‌ها را افزایش دهد.
یبوست مزمن و زور زدن هنگام دفع
فشار مکرر و طولانی مدت هنگام یبوست و دفع مدفوع سفت ممکن است به عضلات کف لگن آسیب برساند.
بلند کردن اجسام سنگین
بلند کردن اجسام سنگین فشار زیادی بر عضلات کف لگن وارد می‌کند. این کار اگر به طور مکرر انجام شود باعث آسیب به این عضلات خواهد شد.
جراحی های لگنی
برخی از جراحی‌های انجام شده در ناحیه لگن به طور ناخواسته به عضلات یا اعصاب کف لگن آسیب می‌رسانند.
سرفه مزمن
سرفه‌های طولانی مدت و شدید فشار مکرری به عضلات کف لگن وارد کرده و باعث آسیب به آنها می‌شوند.
ژنتیک
برخی افراد به طور ژنتیکی بافت همبند ضعیف‌تری دارند که آنها را مستعد ابتلا به بیماری های کف لگن می‌کند.
آسیب‌های تروماتیک به ناحیه کف لگن
ضربه، تصادف یا افتادن می‌تواند به عضلات و اعصاب کف لگن آسیب برساند.
برخی بیماری‌های مزمن
برخی بیماری‌ها مانند دیابت و بیماری‌های عصبی می‌توانند بر عملکرد عضلات و اعصاب، از جمله عضلات کف لگن، تأثیر بگذارند.
درک این علل و عوامل خطر می‌تواند به پیشگیری و مدیریت بهتر بیماری های کف لگن کمک کند. اگر شما در معرض هر یک از این عوامل خطر قرار دارید یا علائمی را تجربه می‌کنید، مشورت با پزشک متخصص می‌تواند بسیار مفید باشد.
علائم بیماری های کف لگن
علائم بیماری های کف لگن بسیار متنوع هستند و بسته به نوع اختلال و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. با این حال، برخی علائم می‌توانند نشان‌دهنده وجود مشکل در این ناحیه باشند، این علائم به شرح زیر هستند:
- مشکلات مربوط به ادرار مانند بی اختیاری ادرار، نیاز فوری و مکرر به ادرار کردن، مشکل در شروع ادرار کردن یا جریان ضعیف ادرار، احساس عدم تخلیه کامل مثانه پس از ادرار کردن، ادرار کردن مکرر در شب (Nokturia)، درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- مشکلات مربوط به مدفوع از جمله بی اختیاری مدفوع، مشکل در کنترل باد روده، یبوست مزمن و مشکل در دفع مدفوع، زور زدن بیش از حد هنگام دفع، احساس عدم تخلیه کامل روده پس از دفع، درد هنگام دفع مدفوع
- علائم مربوط به افتادگی اندام های لگنی مانند احساس سنگینی، فشار یا پری در واژن یا لگن، مشاهده یا احساس بیرون زدگی یک توده یا برآمدگی از واژن، احساس کشیدگی یا درد در ناحیه پایین کمر یا لگن، مشکل در قرار دادن تامپون، احساس ناراحتی هنگام راه رفتن یا نشستن، بهبود علائم هنگام دراز کشیدن.
- درد مزمن در ناحیه لگن، پایین کمر، پرینه (ناحیه بین مقعد و اندام تناسلی) یا ران‌ها، درد هنگام مقاربت (Dyspareunia)، درد مبهم و مداوم یا درد تیز و متناوب.
سایر نشانه های بیماری های کف لگن عبارتند از:
- احساس ناراحتی یا درد در ناحیه پرینه.
- اسپاسم عضلات کف لگن.
وجود یک یا چند مورد از این علائم لزوماً به معنای ابتلا به بیماری های کف لگن نیست و ممکن است علل دیگری داشته باشد. شدت علائم می‌تواند بسیار متفاوت باشد و برخی افراد علائم خفیفی را تجربه می‌کنند در حالی که برخی دیگر دچار علائم شدید و ناتوان‌کننده می‌شوند. شرم و خجالت نباید مانع مراجعه به پزشک شود. بیماری های کف لگن قابل درمان هستند و درمان به موقع می‌تواند کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
اگر شما هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، توصیه می‌شود برای تشخیص دقیق و دریافت برنامه درمانی مناسب به پزشک متخصص (مانند متخصص زنان، متخصص اورولوژی یا متخصص کولورکتال) مراجعه کنید. پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر، معاینه فیزیکی و تست‌های تخصصی را تجویز کند.
درمان بیماری های کف لگن
خوشبختانه روش‌های درمانی زیادی برای اختلالات کف لگن وجود دارد، از روش‌های جراحی گرفته تا تکنیک‌های غیر جراحی و غیر تهاجمی. در ادامه بعضی از موثرترین آنها را معرفی می‌کنیم.
درمان اختلالات کف لگن با آر اف واژینال
آر اف واژینال (Radiofrequency Vaginal) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از امواج رادیوفرکانس برای گرم کردن بافت‌های واژن و لگن استفاده می‌کند. هدف از این روش، تحریک تولید کلاژن، بهبود جریان خون و تقویت عضلات و بافت‌های حمایت‌کننده در این ناحیه است.
مکانیسم عملکرد آر اف واژینال به این صورت است که امواج آر اف با ایجاد حرارت کنترل‌شده در بافت‌های عمقی واژن و لگن، باعث تحریک فیبروبلاست‌ها می‌شوند. این امر منجر به افزایش تولید کلاژن و الاستین می‌شود که باعث استحکام و انعطاف‌پذیری بیشتر بافت‌ها می‌شود. همچنین جریان خون در ناحیه درمان افزایش می‌یابد و سبب تغذیه بهتر بافت‌ها و تسریع روند ترمیم می‌شود. ضمن اینکه از طریق تحریک عصبی و بهبود عملکرد عضلانی تقویت عضلات کف لگن اتفاق می‌افتد.
لیزر اندولیفت برای درمان بیماری های کف لگن
لیزر اندولیفت (Endolift laser) یک روش درمانی کم تهاجمی است که در درجه اول برای جوانسازی پوست، لیفتینگ و کاهش چربی‌های موضعی در صورت و بدن استفاده می‌شود. در این روش، از یک فیبر نوری بسیار نازک برای رساندن انرژی لیزر به لایه‌های زیرین پوست استفاده می‌شود که باعث تحریک تولید کلاژن، سفت شدن پوست و در صورت لزوم، تجزیه سلول‌های چربی می‌شود.
تحریک تولید کلاژن توسط لیزر اندولیفت می‌تواند به تقویت بافت‌های همبند در ناحیه لگن کمک کند. این امر ممکن است در مواردی مانند افتادگی اندام‌های لگنی یا ضعف عضلات کف لگن به عنوان یک درمان کمکی مطرح شود، اما احتمالاً به تنهایی کافی نخواهد بود.
در برخی موارد، از لیزر اندولیفت بانوان برای جوانسازی واژن و بهبود علائمی مانند خشکی واژن و شلی واژن استفاده می‌شود. اگرچه اندولیفت به طور خاص برای داخل واژن طراحی نشده است، اما تحریک کلاژن در ناحیه خارجی واژن (لابیا ماژور) ممکن است در بهبود ظاهر و سفتی این ناحیه مؤثر باشد.
همچنین لیزرها می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. اگر درد مزمن لگن با ضعف بافت همبند یا شلی پوست در ناحیه خارجی آلت تناسلی مرتبط باشد، اندولیفت در کاهش درد مؤثر است.
کلام آخر
در این مطلب به بررسی بیماری های کف لگن، علت و علائم این بیماری‌ها پرداختیم و چند روش درمانی معرفی کردیم. کلینیک راژین، بهترین کلینیک در خیابان ظفر، با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تیم حرفه‌ای، درمان‌های غیر تهاجمی برای بیماری های کف لگن ارائه می‌دهد. لازم به ذکر است که درمان در این مرکز توسط پزشک متخصص زنان انجام می‌شود. برای اطلاعات بیشتر در این باره با همکاران ما در تماس باشید تا در یک در یک جلسه مشاوره رایگان راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.