ترک پوستی یا استریا Strech Marks که به آن استرچ مارک نیز گفته میشود، خطوطی هستند که بر اثر کشیده شدن پوست در زمان کوتاه ایجاد میشوند. این خطوط معمولاً در بخشهایی مشاهده میشوند که بیشتر مستعد کشیدگی هستند، مانند شکم، رانها، باسن و سینهها.
علائم ترک های پوستی عبارتند از:
- در ابتدا استریا به صورت خطوط قرمز یا بنفش رنگ ظاهر میشود.
- با گذشت زمان، این خطوط به رنگ سفید یا خاکستری تغییر رنگ میدهند.
- ترک پوستی معمولاً کمی فرورفتهتر از پوست اطراف است.
- برخی افراد ممکن است در ناحیه بروز این ترک ها احساس خارش کنند.
علت ایجاد ترک پوستی چیست؟
عوامل مختلفی باعث ایجاد استرچ مارک میشوند که به شرح زیر هستند:
- تغییرات سریع وزن: افزایش وزن ناگهانی در دوران بارداری، بلوغ یا کاهش وزن سریع میتواند باعث ایجاد استریا شود.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری، بلوغ و یائسگی میتواند پوست را مستعد ایجاد استریا کند.
- رشد سریع: در دوران رشد سریع، مانند دوران بلوغ، پوست ممکن است نتواند با سرعت رشد بدن سازگار شود و در نتیجه استریا ایجاد شود.
- ژنتیک: برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعدتر به ایجاد استریا هستند.
- استفاده از کرمهای حاوی کورتون: استفاده طولانی مدت از کرمهای حاوی کورتون میتواند پوست را نازک کرده و احتمال ایجاد استریا را افزایش دهد.
ترک پوستی در چند مرحله ایجاد میشوند؛ در ابتدا استریا به صورت خطوط قرمز یا بنفش رنگ ظاهر میشود. با گذشت زمان، این خطوط به رنگ سفید یا خاکستری تغییر رنگ میدهند.
ترک های پوستی بیشتر در کدام قسمتهای بدن مشاهده میشوند؟
استرچ مارک معمولاً در مناطقی از بدن که بیشتر مستعد کشیدگی هستند، ظاهر میشوند. این مناطق شامل:
- شکم: به خصوص در دوران بارداری و تغییرات وزن ناگهانی.
- رانها: هم قسمت داخلی و هم خارجی رانها.
- باسن: به دلیل تجمع چربی در این ناحیه.
- سینهها: در دوران بارداری و بلوغ.
- بازوها: به خصوص در قسمت پشت بازوها.
برخی عوامل بر روی محل ایجاد استرچ مارک تاثیر میگذارند، از جمله:
- نوع پوست: پوستهای نازکتر مستعدتر به ایجاد استریا هستند.
- ژنتیک: عوامل ژنتیکی نیز در ایجاد استریا نقش دارند.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی میتواند احتمال ایجاد استریا را افزایش دهد.
چه افرادی بیشتر دچار استرچ مارک میشوند؟
استرچ مارک یا ترک پوستی معمولاً در افرادی مشاهده میشود که در وزن یا سایز بدن خود دچار تغییرات ناگهانی میشوند. برخی از گروههایی که مستعدتر به ایجاد استریا هستند عبارتند از:
- خانمهای باردار که به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش وزن در ناحیه شکم، سینهها، رانها و باسن دچار استریا میشوند.
- نوجوانان در دوران بلوغ به دلیل رشد سریع بدن ممکن است در نواحی مختلف مانند بازوها، رانها، سینهها و باسن به ترک پوستی مبتلا شوند.
- افرادی که به سرعت وزن کم یا زیاد میکنند
- افرادی که از کورتیکواستروئیدها مصرف میکنند، مصرف طولانی مدت این داروها میتواند پوست را نازک کرده و احتمال ایجاد استریا را افزایش دهد.
- عوامل ژنتیکی نیز در ایجاد استریا نقش دارند.
روشهای درمان ترک پوستی
استریا یا ترکهای پوستی اگرچه به طور کامل از بین نمیروند، اما روشهای درمانی مختلفی برای کاهش ظاهر آنها و بهبود بافت پوست وجود دارد. این روشها بسته به عمق و مدت زمان ایجاد ترکها، نوع پوست و سایر عوامل فردی، متفاوت هستند. در ادامه به برخی از روشهای رایج درمان استریا اشاره میکنیم.
کرمها و لوسیونها
کرمهای مخصوص ترک پوستی محصولاتی هستند که برای کاهش ظاهر این خطوط قرمز یا سفید روی پوست تولید شدهاند. این محصولات معمولاً حاوی ترکیباتی هستند که به بهبود خاصیت ارتجاعی پوست، افزایش تولید کلاژن و آبرسانی کمک میکنند. ترکیبات این کرمها به شرح زیر هستند:
- رتینول، یک مشتق ویتامین A است که به بازسازی سلولهای پوست و افزایش تولید کلاژن کمک میکند.
- کلاژن و الاستین، پروتئینهایی که به پوست خاصیت ارتجاعی میدهند و به بهبود ظاهر ترکها کمک میکنند.
- هیالورونیک اسید مادهای که به طور طبیعی در پوست وجود دارد و به حفظ رطوبت پوست کمک میکند.
- پپتیدها، مولکولهای کوچکی هستند که به تحریک تولید کلاژن و الاستین کمک میکنند.
- ویتامین C و E، آنتیاکسیدانهایی هستند که از پوست در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد محافظت میکنند.
- روغنهای طبیعی مانند روغن زیتون، روغن آووکادو و روغن بادام شیرین به آبرسانی و نرمی پوست کمک میکنند.
نحوه عملکرد کرمهای استرچ مارک به این صورت است که از طریق آبرسانی به پوست باعث افزایش رطوبت پوست شده و خاصیت ارتجاعی آن را بهبود میبخشند. همچنین این کرمها تولید کلاژن را در پوست تحریک میکنند؛ افزایش تولید کلاژن، باعث ترمیم بافت پوست و کاهش عمق ترکها میشود. در نهایت اینکه این نوع کرمها با کاهش التهاب، به بهبود رنگ و بافت پوست کمک میکنند.
نکاتی که هنگام انتخاب کرم استرچ مارک باید در نظر بگیرید، به شرح زیر هستند:
- به ترکیبات موجود در کرم توجه کنید و کرمهایی را انتخاب کنید که حاوی ترکیبات موثر مانند رتینول، کلاژن و هیالورونیک اسید باشند.
- به نوع پوست خود آگاه باشید و کرمی را انتخاب کنید که مناسب نوع پوست شما باشد.
درمانهای پزشکی ترک پوستی
روشهای درمانی دیگری برای این ضایعه پوستی وجود دارد که باید در کلینیک و توسط پزشک انجام شوند. در ادامه به این روشها اشاره میکنیم.
درمان ترک پوستی با لیزر
لیزر درمانی با تحریک تولید کلاژن و الاستین، به بهبود بافت پوست و کاهش ظاهر استریا کمک میکند. انواع مختلفی از لیزر برای درمان این مشکل استفاده میشود، از جمله لیزر فرکشنال، لیزر CO2 و لیزر Nd:YAG.
درمان استرچ مارک با میکرودرم ابریژن
در این روش، لایههای سطحی پوست با استفاده از کریستالهای ریز یا سایندههای الماسی برداشته میشود تا پوست جدید و سالم جایگزین شود.
رفع ترک پوستی با میکرونیدلینگ
در این روش، با استفاده از یک ابزار دارای سوزنهای ریز، کانالهای کوچکی در پوست ایجاد میشود تا تولید کلاژن و الاستین تحریک شود، ضمن اینکه لایه برادی نیز انجام میشود.
آر اف یا رادیوفرکانس برای درمان استریا
این روش با گرم کردن لایههای عمقی پوست، باعث تحریک کلاژنسازی و سفت شدن پوست میشود.
مزوتراپی
در این روش، ترکیبی از ویتامینها، مواد معدنی و اسید هیالورونیک به لایه میانی پوست تزریق میشود تا به بهبود بافت پوست کمک کند.
لایهبرداری شیمیایی
با استفاده از اسیدهای مختلف، لایههای سطحی پوست برداشته میشود تا پوست جدید و سالم جایگزین شود.
پیوند چربی
در مواردی که استریا عمیق باشد، ممکن است پیوند چربی برای پر کردن فرورفتگیها استفاده شود.
درمان خانگی ترک پوستی
برخی روشهای خانگی تا حدی به بهبود ظاهر ترکهای پوستی کمک میکنند، اما این متدها درمان دائمی محسوب نمیشوند. ضمن اینکه ممکن است باعث حساسیت پوستی شوند. بنابراین قبل از استفاده از هر روش خانگی، بهتر است با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید، خصوصاً اگر دارای پوست حساسی هستید و یا شرایط پزشکی خاصی دارید. در ادامه به برخی از رایجترین روشهای درمان خانگی ترک پوستی اشاره میکنیم.
- استفاده از ژل آلوئه ورا: ژل آلوئه ورا حاوی خواص التیام بخش و آبرسان است. میتوانید این ژل را مستقیماً روی نواحی دارای استرچ مارک بمالید و به مدت 20 دقیقه ماساژ دهید، سپس با آب ولرم بشویید.
- استفاده از روغن زیتون: این روغن طبیعی سرشار از آنتیاکسیدانها و ویتامین E است که به بهبود خاصیت ارتجاعی پوست کمک میکند. قبل از خواب، روغن زیتون را روی نواحی دارای استریا ماساژ دهید.
- شیره سیبزمینی: نشاسته موجود در سیبزمینی به بهبود بافت پوست و کاهش ظاهر استریا کمک میکند. میتوانید برشهای سیبزمینی را روی نواحی دارای استریا قرار دهید یا آب سیبزمینی را روی آنها بمالید.
- عسل: عسل خاصیت ضدباکتریایی و ضدالتهابی دارد. میتوانید عسل را به تنهایی یا مخلوط با روغن زیتون روی استریا بمالید.
- سفیده تخم مرغ: سفیده تخم مرغ حاوی پروتئین است که به تقویت بافت پوست کمک میکند. سفیده تخم مرغ را بزنید تا کف کند و سپس روی نواحی دارای استریا بمالید.
- ویتامین E: ویتامین E به بهبود خاصیت ارتجاعی پوست کمک میکند. میتوانید کپسول ویتامین E را شکسته و روغن آن را روی استریا بمالید.
- ماساژ: ماساژ منظم با روغنهای طبیعی میتواند به افزایش گردش خون در ناحیه آسیب دیده و بهبود بافت پوست کمک کند.
کلام آخر
در این مطلب به بررسی یکی از ضایعات پوستی با نام ترک پوستی stretch mark یا استریا پرداختیم و روشهای درمانی را معرفی کردیم. کلینیک زیبایی راژین، بهترین کلینیک زیبایی در تهران، با استفاده از تجهیزات پیشرفته و با بهرهگیری از تیم حرفهای و متخصص بهترین روشهای درمانی را برای استریا ارائه میدهد. برای اطلاع از نحوه درمان در این کلینیک با همکاران ما در تماس باشید تا در یک جلسه مشاوره رایگان به سوالات شما پاسخ داده شود.
سوالات متداول:
بله، با انجام برخی اقدامات و رعایت نکات میتوان از بروز این مشکل جلوگیری کرد، این اقدامات به شرح زیر هستند:
- سعی کنید وزن خود را حفظ کنید و از افزایش وزن پیشگیری کنید.
- در صورت نیاز به کاهش وزن، به صورت تدریجی این کار را انجام دهید.
- رطوبت پوست خود را با استفاده از کرمها و روغنهای مرطوبکننده مناسب حفظ کنید.
- مواد غذایی سرشاز از ویتامین C و E، پروتئین مصرف کنید و آب زیاد بنوشید.
در متد کاموفلاژ ترک پوستی با استفاده از محصولات آرایشی و ضد آب، ترکهای پوستی مخفی شده و پوست ظاهری صاف و یکنواخت پیدا میکند؛ این محصولات معمولاً به صورت کرم، رنگدهنده یا پودر وجود دارند. کاموفلاژ روش موقت برای مخفی کردن استریا محسوب میشود.
ورزش به تنهایی در رفع ترک پوستی موثر نیست، اما تقویت عضلات و بهبود گردش خون در بدن که در نتیجه ورزش کردن ایجاد میشود، به سلامت عمومی پوست کمک کرده و ظاهر استریا را بهبود میبخشد. همچنین، ورزش باعث کاهش تدریجی وزن و جلوگیری از کشیدگی ناگهانی پوست میشود.